Oʻsmirlar uchun: manikyur(tirnoq) salonida OIV yuqishi mumkinmi?

Manikyur salonida OIV infeksiyasini yuqtirish xavfi minimaldir. Lekin har qanday holatda ham, oʻz sogʻligʻingizni himoya qilish uchun xavfsizlik ehtiyot choralarini koʻrish muhimdir. Axir, OIV infeksiyasidan tashqari, salonda yuqishi mumkin boʻlgan boshqa bir qator kasalliklar ham mavjud (masalan, gepatit, zamburugʻ).

OIV infektsiyasini yuqtirib olishga kim koʻproq moyil?

OIV infeksiyasini ehtiyot choralariga rioya qilmagan har qanday kishi yuqtirib olishi mumkin. Ammo turmush tarzi yoki kasbi tufayli ba’zi odamlar zararlanish xavfiga koʻproq duch kelishadi.

Birinchi navbatda kimlar zararlanish xavfi ostida?

• Giyohvand moddalarni iste’mol qiluvchilar (narkotik moddalarni yuborishda umumiy ignalar, shpritslar va boshqa materiallardan foydalanish tufayli).

• Himoyalanmagan jinsiy aloqa ishtirokchilari.

• Tekshirilmagan (infeksiyalanganlik ehtimoli bor) donor qoni quyilgan shaxslar.

Qanday qilib sherigingizni OIV testini topshirishga ko‘ndirish mumkin

OIV maqomini tekshirish haqida suhbatni boshlashdan oldin, sherigingizdan bu kasallik haqida qanday fikrda ekanligini so‘rang. Agar odam ushbu virusning mavjudligiga ishonmasa va uni prinsipial ravishda inkor etsa, uni OIV testini topshirishga ko‘ndirish arziydimi yoki yo‘qmi, o‘ylab ko‘ring.

OIV tanadan tashqarida qancha yashaydi va quruq qondan yuqadimi?

Infeksiyalangan qonga tegib ketish, OIV infeksiyani yuqtirib olish uchun yetarli emas. Infeksiyaning yuqishi uchun, qon bilan kontaktda boʻlgan teri qismida yara yoki jarohat boʻlishi kerak.

OIV infeksiyasi odam organizmidan tashqarida joylashgan muhitiga koʻra ma’lum bir vaqtgina umr koʻradi. Masalan:

Oʻzbekistonda antiretrovirus terapiya

Butun dunyo boʻylab millionlab odamlarda qoʻrqinchli OIV tashxisiga qaramay, ularga bugungi kunda antiretrovirus terapiya (ART)  keksalikkacha yashashga yordam beradi. Antiretrovirus terapiya bir vaqtning oʻzida ikkita maqsadga erishishga yordam beradi - organizmdagi viruslar sonini kamaytirish va kasallik belgilarini nazorat qilish.

Atrofingizdagi bolalarga nisbatan zoʻravonlik va/yoki eʼtiborsizlikni koʻrsangiz, nima qila olasiz?

Atrofingizdagi bolalarda quyidagi alomatlardan birini koʻrsangiz, bu suiisteʼmollik va eʼtiborsizlikdan shubhalanishingiz mumkin:

  • bolaga ishonchsizlik yoki barcha kattalarga nisbatan ehtiyotkorlik;
  • bolaning oʻta tajovuzkor, itoatkor, xavotirli yoki tashvishli xatti-harakatlari;
  • oʻzini past baholash, odamlarni yoqtirmaslik yoki kattalar yoki boshqa bolalar bilan munosabatlarni oʻrnatishda qiyinchiliklar;
  • kattalarga yoqish uchun haddan tashqari itoatkorlik va kamtarlik.
Atrofingizdagi bolalarda quyidagi alomatlardan birini koʻrsangiz, bu suiisteʼmollik va eʼtiborsizlikdan shubhalanishingiz mumkin:
  • bolaga ishonchsizlik yoki barcha kattalarga nisbatan ehtiyotkorlik;
  • bolaning oʻta tajovuzkor, itoatkor, xavotirli yoki tashvishli xatti-harakatlari;
  • oʻzini past baholash, odamlarni yoqtirmaslik yoki kattalar yoki boshqa bolalar bilan munosabatlarni oʻrnatishda qiyinchiliklar;
  • kattalarga yoqish uchun haddan tashqari itoatkorlik va kamtarlik.

Bolalarga eʼtiborsizlik

Eʼtiborsizlik – ota-ona yoki vasiy bolaning ehtiyojlarini bolaning jismoniy va aqliy rivojlanishiga sezilarli taʼsir qiladigan darajada qondira olmasligi. Eʼtiborsizlik har doim qasddan qilingan hisoblanmaydi, uning chegarasi har doim ham aniq emas.

Eʼtiborsizlik – ota-ona yoki vasiy bolaning ehtiyojlarini bolaning jismoniy va aqliy rivojlanishiga sezilarli taʼsir qiladigan darajada qondira olmasligi. Eʼtiborsizlik har doim qasddan qilingan hisoblanmaydi, uning chegarasi har doim ham aniq emas.

Bolalarga nisbatan jismoniy zoʻravonlik

“Bolaga nisbatan jismoniy zoʻravonlik deganda, bolaga tez-tez yoki bir marta yomon munosabatda boʻlish, qasddan zarar berish, tan jarohati yetkazish, shuningdek, ota-onasi va boshqa shaxslar bilan shikastlanish xavfi boʻlgan har qanday aloqalar tushuniladi”.

“Bolaga nisbatan jismoniy zoʻravonlik deganda, bolaga tez-tez yoki bir marta yomon munosabatda boʻlish, qasddan zarar berish, tan jarohati yetkazish, shuningdek, ota-onasi va boshqa shaxslar bilan shikastlanish xavfi boʻlgan har qanday aloqalar tushuniladi”.

Bolalarga zoʻravonlik qilish va ularga eʼtiborsizlik (ularga gʻamxoʻrlik qilmaslik) nimani anglatadi?

“Zoʻravonlik – bolaning sogʻligʻi, omon qolishi, rivojlanishi yoki qadr-qimmati uchun haqiqiy yoki mumkin boʻlgan xavf tugʻdiradigan jismoniy, hissiy va jinsiy zoʻravonlikning, beparvolikning, boladan foydalanishning har qanday shaklidir”.

“Zoʻravonlik – bolaning sogʻligʻi, omon qolishi, rivojlanishi yoki qadr-qimmati uchun haqiqiy yoki mumkin boʻlgan xavf tugʻdiradigan jismoniy, hissiy va jinsiy zoʻravonlikning, beparvolikning, boladan foydalanishning har qanday shaklidir”.