Agar chaqaloqlar koʻp yigʻlasa yoki haddan tashqari faol boʻlsa va ularni tinchlantirib boʻlmasa, buning sababi koʻpincha qorin sanchigʻi boʻladi. Sanchiq turli xil sabablarga koʻra yuzaga kelishi mumkin, ammo bir narsa aniq – uni boshqarish qiyin kechadi.

Tamaki tutuni qoldigʻi – bu tamakining nikotin va boshqa zararli kimyoviy modda zarralarining taʼsiri boʻlib, ular turli sirtlarda oʻtirib qolishi tufayli chekishdan keyin ham uzoq vaqt saqlanib qoladi.

Elektron sigaretlar XXI asrning odatiy mahsuloti boʻlib, jamiyatning barcha sohalariga texnologiyaning kirib borishi natijasidir. Ularning ishlashi suyuqlikni (odatda nikotinni oʻz ichiga olgan) isitishga va havoga chiqariladigan kichik zarrachalar aralashmasini yaratishga asoslangan.

Maʼlumki, chekish nafas olish tizimining koʻplab kasalliklari rivojlanishi uchun muhim xavf omili hisoblanadi, shuning uchun mantiqiy savol tugʻiladi – hozirgi COVID-19 pandemiyasi paytida tamaki isteʼmol qilish salomatlikka qanday taʼsir qiladi?

Chekish dunyoda, jumladan, bizning mamlakatimizda ham oʻlimning asosiy (oldini olsa boʻladigan) sababidir.

Bola tugʻilgandan keyin onalar va otalar kuchli his-tuygʻularni boshdan kechirishlari odatiy holdir. Gormonal oʻzgarishlar, uyqusizlik, yangi tugʻilgan chaqaloq bilan hayotga moslashish, shuningdek, yangi ota-ona roliga nisbatan oʻzlarining va boshqalarning umidlari juda murakkab boʻlishi mumkin. Ayollarning aksariyati tugʻuruqdan keyingi dastlabki kunlarda tushuntirish qiyin boʻlgan keskin ruhiy oʻzgarishlar davrini boshdan kechiradi.

Perinatal buzilishlar homila rivojlanishiga tugʻilishdan oldin salbiy taʼsir koʻrsatishining bir qancha sabablari bor: homilador ayollardagi stress gormonlari (masalan, kortizol) platsentadan oʻtib, homila miyasining rivojlanishiga taʼsir qiladi; depressiyali homilador ayol kam holatlarda sogʻlom turmush tarzini olib boradi, kam holatlarda tugʻuruqdan oldin tibbiy koʻrikdan oʻtadi, kasal boʻlganida kam holatlarda davolanadi va kam holatlarda onalikka tayyorlanadi; depressiya homilador ayolning immunitetiga salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin; chaqaloq muddatidan oldin yoki kam vazn bilan tugʻilishi mumkin.

Perinatal davr (homiladorlik va tugʻuruqdan keyingi davr) odatda ruhiy salomatlikning oʻzgarish davri hisoblanadi. Bu davrda ayollar kayfiyatning tushishi va xavotirdan aziyat chekishi mumkin, lekin odatda tugʻuruqdan keyingi dastlabki haftalarda gormonlar barqarorlashgach, bu holat oʻz-oʻzidan oʻtib ketadi.

Bola tugʻilishi bilan onada “onalik tashvishi bilan mashgʻul boʻlish” deb nomlangan yangi, oʻziga xos psixologik holat shakllanadi. Bu ota-ona ruhiyatini shakllantirish va ota-ona sifatida oʻzini oʻzi anglash uchun ruhiy asosdir. Bu oʻzgarish onaga oldingi hayotini (xohish, ehtiyoj, munosabat, maqsad, ustuvorlik) qayta tashkil etish imkonini beradi.

Ayrim bolalarga maktabgacha taʼlim tashkilotiga moslashishi uchun koʻproq vaqt yoki qoʻshimcha yordam kerak boʻladi. Farzandingizning tarbiyachilariga kichkintoyingizning MTT bilan bogʻliq hissiyotlari va xavotirlarini ayting. Bolajoningiz bilan tarbiyachilari oʻrtasida ishonchli munosabat oʻrnatish uchun pedagoglar bilan ishlang.