Sovuq qotish (yoki tana haroratining pasayishi) – tana harorati 35 °C dan pastga tushganda yuzaga keladigan xavfli holat. Sovuq qotishga olib kelishi mumkin boʻlgan keng tarqalgan sabablar: sovuq havoda kuchli terlash, past haroratli ob-havo sharoitlari, namlik va shamol, suvda choʻkish (ayniqsa suv harorati 10 °C dan past boʻlsa), suvsizlanish va boshqalar.

Sovuq urgan teri dastlab yaltiroq va pushti rangda boʻladi, keyin oqish yoki yorugʻda mumsimon rangda, tekkanda qattiq boʻladi. Sovuq haroratda teri pufakchalar bilan qoplanadi yoki keyingi bir necha kun davomida koʻchib tushishi mumkin.

Sovuq havo koʻp muammolarni keltirib chiqaradi va ulardan biri – bu sovuq urishidir. Bolalar koʻpincha qishda oʻyinlarga qiziqib ketadilar va sovuq urishining xavfli belgilarini sezmaydilar. Sovuq urishi – bu terining, ogʻir holatlarda esa chuqur toʻqimalarning (paylar, mushaklar, qon tomirlari) muzlashidan kelib chiqqan mahalliy shikastlanishdir. Sovuq urishining sabablariga atrof-muhit haroratining pastligi, sovuq havoning kuchli oqimi (shamol), sovuqda uzoq vaqt qolib ketish, kiyim va poyabzalning siqishi (tor qoʻlqop, tor yoki mahkam bogʻlangan poyabzal) kirishi mumkin.

Agar siz bolada issiq urishi borligiga shubha qilsangiz, tez tibbiy yordamni (103) chaqiring yoki shifoxonaga olib boring!

Issiq urishi – bu tana haroratining keskin, haddan tashqari koʻtarilishi va uni meʼyoriy chegaralarida ushlab tura olmaslik natijasida yuzaga keladigan hayot uchun xavfli holat.

Agar bola birmuncha vaqt quyoshda boʻlsa va faol oʻynasa, quyosh urishi mumkin. Bunday paytda belgilar tezda paydo boʻlishi mumkin. Ammo quyosh urishining kechroq namoyon boʻladigan belgilari koʻpincha hatto quyosh taʼsir qilgandan keyin bir necha soat oʻtgach – kechqurun yotishdan oldin yoki uyqu vaqtida roʻy berishi ehtimoli bor.

Quyosh urishi – butun tananing haddan tashqari kuchli quyosh nurlari taʼsiriga qaytargan javobidir.

Zarba yoki qattiq yiqilish oqibatida bolaning bir yoki bir nechta tishi tushib qolishi mumkin. Baʼzida bu tushib qolgan tish joyida kuchli qon ketishiga sabab boʻlishi mumkin. Agar shoshilinch ravishda tish shifokoriga murojaat qilinsa, tish yoki tishlarni saqlab qolish imkoniyatini beradi.

Qon ketishi turli xil jarohatlar natijasida (kesilish, yiqilish va yoʻl-transport hodisalari tufayli) yuzaga kelishi mumkin. Qon ketishni toʻxtatish usuli jarohatlanish turiga bogʻliq va ushbu usullarni bilish esa kelib chiqishi mumkin boʻlgan oqibatlarga bogʻliq holda qoʻshimcha ahamiyatga ega.

Bolalarda mushak va tayanch-harakat tizimining shikastlanishi tez-tez uchraydi. Shuning uchun uyda, oʻyin maydonchasida, transport vositasida bolaning xavfsizligini taʼminlash, sport va dam olish vaqtida himoya vositalaridan foydalanish, ortiqcha yuklamalardan qochish kerak.